Aurà segurament pas escapat a degun que 2022 es una annada d’escasenças electoralas. Alara que las eleccions presidencialas francesas previstas en abril se sarran, lo collectiu Per Que Viscan Nòstras Lengas (PQVNL), que recampa la màger part de las associacions e federacions de defensa e promocion de las lengas regionalas dempuèi 2019, causiguèt d’escriure als candidats e candidatas declarat-da-s a aquela eleccion.
Lo mandat que s’acaba es estat marcat per un cèrte nombre de recuols per çò qu’es de las lengas regionalas, principalament a l’entorn de lor ensenhament : nos cal citar la reforma dels licèus e aquela del bachilierat. Pasmens una avançada notabla se debanèt tanben en abril de 2021, amb l’adopcion de la lei dita “Lei Molac”, relativa a la proteccion patrimoniala e a la promocion de las nòstras lengas, adopcion seguida quasi sulpic d’una sesilha e d’una censura del Conselh Constitucional, pas entièrament resolguda dempuèi aquò.
Es dins aquel contèxte, totjorn malaisit per nòstras lengas e nòstras culturas, dins una situacion d’urgéncia absoluda, que creis un pauc mai cada jorn que passa, que l’Estat, son cap, aital coma totes aqueles e totas aquelas que vòlon accedir a la foncion, devon èsser interrogats sus lors ambicions, lors desirs, lors desiranças, e lors envejas relativament a l’avenidor de las lengas e culturas istoricas del territòri francés.
Lo collectiu PQVNL adreiça doncas un corrièr als candidatas e candidats a l’eleccion presidenciala que presenta lèu fait d’elements de contèxte e demanda un posicionament clar de lor part abans lo 2 de febrièr.
Aquelas questions tòcan a una eventuala revision constitucionala qu’ofririá un melhor estatut a las lengas de França, als mejans alogats a una politica d’ensenhament volontarista, a la ratificacion rebutada sens parar de la Carta europèa sus las lengas minoritàrias, a una melhora reconeissença societala d’aquelas lengas, entre autres punts crucials.
L’Institut d’Estudis Occitans (IEO), membre d’aqueste collectiu, vos convida a legir aqueste document e a lo far circular se podètz, mai que mai als contactes pròches dels candidats e de las candiadatas.