Es amb pena e emocion qu’aprenèm lo decès de l’amic Pau Burgan.
Occitanista despuèi son jove temps, militant infatigable, Pau foguèt president de l’Institut d’Estudis Occitans de Tarn e Garona de 2009 a 2018. Era tanben un escrivan, un cercaire en onomastica e toponimia, que nos daissa d’òbras importantas: Les noms de lieux de Mouillac, de Caussade en 2018, de Verlhac-Tescou en 2016, Toponymie de Montauban (2014), Toponymie du Tarn-et-Garonne (2009 e 2006).
L’Associacion Antonin Perbòsc (IEO-82) ditz d’el qu’èra un “Òmi d’excepcion (…) qu’a portat a l’associacion la soa immensa cultura, lo son umanisme atau com lo son sens de la gestion.”
Trobaretz çai-jos, tanben, lo testimoniatge important de Jacme Taupiac, que lo coneguèt plan.
Aguèri l’astre de lo costejar dins las annadas 70 e, mai d’un còp, d’apreciar l’òme d’excepcion qu’èra.
Es doncas a l’encòp en mon nom e al nom de l’IEO-OPM que presenti a la família de Pau las nòstras mai sincèras e laguiadas condolenças.
Eric Fraj
President de la seccion regionala Occitania
de l’Institut d’Estudis Occitans
Testimoniatge de Jacme Taupiac
Paul Burgan nasquèt lo primièr de febrièr de 1941, a Bolonha de Gessa (Boulogne-sur-Gesse), lo primièr de febrièr de 1941.
Èra lo darrièr d’una familha ont i aviá ja un dròlle (encara en vida e paire de Patrick Burgan, nascut a Grenòble lo 17 de març de 1960, compositor de musica conegut) e una sòrre (encara en vida tanben e qu’es actualament en Provença, dins un ostal de retirats). Dels tres de la frairièra es lo primièr que se’n va.
Quand èra adolescent, ambe d’autres dròlles de son temps, lor arribava d’anar en veitura a la Val d’Aran (plan probable a Les o a Bossòst) per anar jogar al fotbòl. A l’epòca, caliá passar la frontièra; i aviá los doanièrs. Alara, los qu’avián pas los papièrs, los cunhàvan dins lo còfre de la veitura e, un còp en “Espanha”, los tiràvan de lor amagador per que s’estofèssen pas. E anàvan tranquillament far la partida de fot. Naturalament, se parlàvan, sense cap de problèma, dins lo meteis gascon comengés ont se ditz eth pan, eth vin, era poma, era pera. E, per tornar passar la frontièra, utilizàvan un còp de mai lo meteis estratagèma.
Faguèt los estudis de letras clasicas a la Facultat de las letras de l’Universitat de Tolosa. Agèt Joan Seguí coma professor. A la fin dels estudis obtenguèt l’agregacion de letra classicas. Mas, jamai non parlava d’aquel diplòma prestigiós. Fasiá de longas annadas que trabalhavi ambe el quand aprenguèri qu’èra “agregat” en consultant Toponymie du Tarn-et-Garonne, en 2006.
Longtemps foguèt president de l’Associacion Antonin Perbòsc qu’es la seccion del Tarn e Garona de l’IEO.
Ambe ieu e Joan-Loís Dutèch, durant de longas annadas trabalhèt a la revista L’occitan.
Quand agèt abandonat lo jornalisme, se lancèt dins la toponimia, ambe l’ajuda d’André Lafon. A totes dos publiquèron doás gròssas òbras : Toponymie du Tarn-et-Garonne, en 2006, e Toponymie de Montauban, en 2014. Aquesta darrièra òbra lor valguèt de comptes-renduts “ditirambics”, coma me disiá lo Paul. Aquò vòl dire qu’èra un dels melhors toponimistas d’Euròpa.
Longtemps foguèt un dels membres de la plan anciana corala montalbanesa La schola du Moustier. Interpretàvan, mai que mai, de cants religioses en latin. Èra l’amor del cant que li fasiá participar a aquela activitat, el qu’èra pas cresent. Mas, aviá un vertadièr culte per l’autentica laïcitat que consistís a respectar tota fe religiosa.
Èra un grand professor, un grand occitanista, un grand jornalista, un grand toponimista e un grand sabent. Dins las relacions socialas èra sovent un ors. Mas, amagava de grandas qualitats de còr. M’a agut dich mai d’un còp qu’èra “un pessimista actiu”.
El qu’aviá coma “occitan de familha” lo gascon comengés ont se ditz “eth patron e era patrona” èra vengut capable de parlar correntament lo lengadocian de Montalban, plan vesin de l’occitan estandard, ont se ditz “lo patron e la patrona”. Personalament, per parlar ambe el, jamai non empleguèri autra causa que l’occitan.
Dins la dedicatòria que me faguèt de son darrièr gròs libre Toponymie de Montauban (en 2014) escriviá : “A l’amic Jacme ambe tota ma consideracion per son trabalh de sabent qu’ensagi d’imitar.” Soi pas brica solide de meritar un tal compliment.
Aviá un cancèr de la prostata que se n’èra pas ocupat pro lèu. Es aquò que l’a emportat. Ven de morir lo dimenge 27 de novembre de 2022, a Montalban.
Jacme Taupiac